Ryzyko finansowe to kluczowy aspekt, który wymaga uwagi.

Zawsze, prowadząc własny biznes i planując kolejne inwestycje, należy brać pod uwagę istnienie ryzyka finansowego. Z jednej strony w zupełnie naturalny sposób obawiamy się utraty zainwestowanych środków finansowych, z drugiej jednak – żadna firma nie ma szans na sukces i utrzymanie płynności finansowej bez inwestycji. Czym więc jest ryzyko finansowe, jakie są jego rodzaje i w jaki sposób nim zarządzać?

Spis treści:

Czym jest ryzyko finansowe?
Rodzaje ryzyka finansowego
Zarządzanie ryzykiem finansowym
Podsumowanie

Czym jest ryzyko finansowe?

Ryzyko finansowe określane jest jako ewentualna sytuacja wystąpienia określonego zdarzenia polegającego na utracie zainwestowanych środków. Należy jednak pamiętać, że z ryzykiem finansowym może być związane nie tylko podjęcie pewnych decyzji, ale również – zaniechanie ich podjęcia.

Właściwie każdy rodzaj decyzji podejmowanych przez przedsiębiorstwo związany jest z podjęciem ryzyka. Czy to działania związane z modernizacją usług, czy też inwestycje w nowe technologie, czy podjęcie współpracy z nowym partnerem biznesowym lub zaciągnięcie kredytu – każda z tych decyzji oznacza ryzyko utraty kapitału.

Ocena ryzyka finansowego i strategie radzenia sobie z nim oraz zapobiegania jego urzeczywistnieniu nosi nazwę zarządzania ryzykiem.

Rodzaje ryzyka finansowego

Generalnie istnieją różne rodzaje ryzyka finansowego, które związane są z różnymi rodzajami decyzji podejmowanych przez firmy. Poniżej omawiamy najpopularniejsze ryzyka finansowe.

Ryzyko inwestycyjne

To niepewność co do uzyskania oczekiwanej stopy zwrotu z zakupu usług lub dóbr inwestycyjnych. To ryzyko poniesienia straty lub niższej rentowności inwestycji niż spodziewana. Ma miejsce, gdy ze względu na czynniki losowe oczekiwana przez inwestora stopa zwrotu różni się od uzyskanej. Zwykle im wyższe ryzyko podejmuje inwestor, tym większa szansa lub zagrożenie, strata lub zysk. Każdy przedsiębiorca, który inwestuje na rynku kapitałowym, podejmuje ryzyko. Pamiętajmy jednak, że im większe ryzyko inwestycyjne, tym większa szansa na osiągnięcie wysokiej stopy zwrotu z inwestycji. Rodzajem ryzyka inwestycyjnego są m.in. ryzyko, rynkowe, płynności i kredytowe.

Ryzyko rynkowe

Ryzyko to związane jest ze zmiennością cen na rynkach. Dla przykładu, firma kupuje działkę – podejmuje więc ryzyko rynkowe, bowiem w przyszłości cena nieruchomości może oczywiście wzrosnąć, ale może również spaść. Firma może więc liczyć na potencjalny zysk, ale musi liczyć się z ryzykiem finansowym, gdyby nastąpił spadek cen.

Zarządzanie ryzykiem finansowym rozpoczynać się więc będzie od rozważenia, ile nieruchomość może przynieść firmie straty. Kolejny krok to opracowanie strategii działania na wypadek wahań cen rynkowych zakupionych aktywów.

Warto również wiedzieć, że ryzyko rynkowe obejmuje ryzyko bezpośrednie i pośrednie. Bezpośrednie zostało już omówione powyżej. Pośrednie natomiast wynika z czynników, które na ceny aktywów wpływają. W przypadku obligacji i akcji będą to zmiany stóp procentowych – określamy to zjawisko jako ryzyko stopy procentowej.

Przykładem może tu być spadek wartości papierów wartościowych. Wahania stopy procentowej mogą powodować problemy w dalszym rozwoju firmy lub nawet utratę jej płynności finansowej.

Ryzyko kredytowe

Ryzyko kredytowe oznacza ryzyko, że firma będąca pożyczkodawcą dozna strat finansowych w wyniku niewywiązania się kontrahenta z zobowiązania. Ten rodzaj ryzyka dotyczy w głównej mierze banków udzielających kredytów i pożyczek.

W przypadku firm prywatnych możemy tu więc wspomnieć o bardziej realnym rodzaju ryzyka, mianowicie o ryzyku kontrahenta. Wbrew pozorom działania takie jak podjęcie współpracy z nowym partnerem biznesowym – wiążą się ze sporym ryzykiem finansowym. Może się bowiem okazać, że firma rozpoczęła wspólną działalność z podmiotem, który w ogóle nie istnieje, jest nieuczciwy lub niewypłacalny. W takiej sytuacji szybko może dojść do problemów z ciągłością finansową.

Aby nie dopuścić do takiej sytuacji, warto za każdym razem sprawdzić ewentualnego kontrahenta w ogólnodostępnych źródłach – Biurze Informacji Gospodarczej, w Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej, Krajowym Rejestrze Podmiotów Gospodarki Narodowej czy Krajowym Rejestrze Sądowym.

Dla ułatwienia procesu zarządzania ryzykiem związanym z nieuczciwym lub niewypłacalnym kontrahentem możemy jednak zdecydować się na zamówienie raportu finansowego, który pozwoli nam nie tylko zaoszczędzić czas, ale również uniknąć błędów przy analizie ryzyka. Refer Score to raport zawierający pełną analizę i ocenę wiarygodności firmy, przeprowadzoną na podstawie informacji zdobytych między innymi z wyżej wymienionych źródeł.

W raporcie takim znaleźć można wszelkiego rodzaju informacje mogące pomóc ocenić ryzyko finansowe obciążające współpracę z danym podmiotem – czas istnienia firmy, rodzaj jej działalności, kapitał zakładowy, zaawansowanie technologiczne, inwestycje, informacje o występujących problemach z wypłacalnością, wpisach do rejestru dłużników, a nawet opinie klientów i partnerów biznesowych.

Ryzyko płynności

Oznacza niezdolność kontrahenta do terminowego regulowania swoich zobowiązań finansowych, które stały się wymagalne, mimo że w przyszłości może będzie miał środki do ich uregulowania. Utrata płynności często wynika z trudności z zamianą składników aktywów na środki pieniężne. W przypadku banku odnosi się ono do deponentów oraz kredytobiorców. W przypadku deponentów ryzyko to występuje, gdy bank nie ma środków pieniężnych na niespodziewane wypłaty z rachunków bankowych, a w przypadku kredytobiorców, gdy bank nie ma na wypłaty z tytułu podpisanych umów kredytowych. Do utraty płynności najczęściej dochodzi, gdy terminy wpływów i wypływów nie są dostosowane.

Ryzyko utraty płynności dzielimy na pierwotne (stanowiące rezultat gospodarowania aktywami i pasywami oraz wtórne (będące efektem strat poniesionych w wyniku niekorzystnych zmian cen i utraty kapitału).

Ryzyko operacyjne

Ryzyko operacyjne to również ryzyko finansowe, bowiem oznacza ewentualność poniesienia strat finansowych w wyniku zdarzenia mającego miejsce wewnątrz firmy. Zdarzenia takie mogą wynikać z różnych działań – błędów ludzkich, celowego działania na szkodę firmy lub nieuczciwości. Należą do nich awarie, kradzieże czy zniszczenia. Ryzyko to dotyczy wszystkich firm niezależnie od branży i doświadczenia na rynku.

Ten rodzaj ryzyka możemy obniżać poprzez wprowadzenie i ciągły monitoring systemów czy procedur bezpieczeństwa oraz poprzez audyty bezpieczeństwa.

Ryzyko systemowe

Ryzyko systemowe oznacza możliwość wystąpienia zakłóceń w funkcjonowaniu całego rynku (np. finansowego) lub danej branży, a nie tylko konkretnych aktywów. Działa jak efekt domino, często powodując kryzysy finansowe. Wystąpienie zdarzenia systemowego (tzw. szok ekonomiczny) np. upadek banku, będzie miało wpływ na cały system finansowy bądź jego znaczącą część. Jest to ryzyko niezwykle trudne do oszacowania i prognozowania. Indywidualny inwestor nie ma na nie wpływu. Sposobem na ograniczenie tego ryzyka jest stała szczegółowa kontrola instytucji finansowych, analizowania zagrożeń wynikających z podejmowanych decyzji i następnie eliminowanie. Przykładami ryzyka systemowego są m.in. ryzyko walutowe, ryzyko stopy procentowej, ryzyko inflacji i rynkowe.

Ryzyko zgodności

Ryzyko zgodności (compliance risk) to element efektywnego systemu kontroli wewnętrznej, który pozwala ograniczyć ryzyko braku zgodności z obowiązującym prawem, umowami i aktami wewnętrznymi, przez co minimalizuje ryzyko działalności i odpowiedzialność danej organizacji za ewentualne popełnione wykroczenia. Zadaniem systemu kontroli wewnętrznej jest identyfikacja i monitorowanie ryzyka, będącego efektem nieprzestrzegania prawa ogólnego oraz regulacji i procedur wewnętrznych, odpowiednie wczesne reagowanie, ustalenie przyczyn ewentualnych odchyleń/niezgodności i podejmowanie działań naprawczych oraz zapobieganie występowaniu niezgodności. Celem tej funkcji jest również rozpoznawanie i opiniowanie decyzji i działań zarządu, które mogą wpłynąć na powstanie ryzyka braku zgodności oraz straty reputacji przez przedsiębiorstwo. Funkcja compliance pozwala wzmocnić konkurencyjność i ułatwia kontakty biznesowe. Celem zapobiegnięcia powstania ryzyka braku zgodności należy dbać o bezpieczeństwo informacji w przedsiębiorstwie i działać zgodnie z wewnętrznymi i zewnętrznymi regulacjami. W przeciwnym razie firma zostanie narażona na kary pieniężne, regulaminów, straty majątkowe i utratę dobrej reputacji.

Zarządzanie ryzykiem finansowym

Aby możliwe było zarządzanie każdym z ryzyk finansowych, należy je zidentyfikować, czyli sprawdzić, które działalności firmy są nimi obciążone. Dopiero wówczas możemy dokonać realnej oceny i wprowadzić określone działania zaradcze. Trzeba jednak wiedzieć, że dla każdego z typów ryzyk finansowych będą obowiązywały różne metody oceny. Zawsze jednak zarządzanie nimi składa się z czterech etapów:

• identyfikacja,
• pomiar,
• sterowanie ryzykiem,
• kontrola efektów zarządzania.

Zanim więc w firmie zapadną decyzje mogące mieć wpływ na jej sytuację na rynku, należy dokładnie przeanalizować źródła ryzyk, zmierzyć je i opracować plan na każdą ewentualność.

Podsumowanie

Ryzyko finansowe jest nieodłącznym elementem prowadzenia działalności, zarówno małych, jak i średnich oraz wielkich przedsiębiorstw. Nie chodzi więc o to, aby, w obawie przed utratą aktywów, nie podejmować żadnych działań. Zmiany należy jednak dokładnie rozważyć, aby ryzyko finansowe nie stało się rzeczywistością lub aby zminimalizować ewentualne straty.

Ustrzeż swoje przedsiębiorstwo przed potencjalnym ryzykiem finansowym i weryfikuj każdego kontrahenta za pomocą raportu Refer Score. Raport zawiera część opisującą moralność płatniczą firmy, w tym informacje m.in. o ogłoszeniu upadłości, dofinansowania z UE, wpisy w rejestr długów. Sprawdzaj każdego potencjalnego kontrahenta za pomocą raportu Refer Score. Załóż konto i pozyskaj do 100 kontaktów biznesowych bez żadnych kosztów.

KORZYSTAJ ZA DARMO